"Δεν αρκεί να αναπαράγεις την ανθρώπινη σάρκα , θα πρέπει να την εγκαταστήσεις"
Pierre Legendre
" Αυτό το παιδί αν ήταν διαφορετικό , δε θα είχαμε τόσα προβλήματα με τον άντρα μου..."
"Είμαστε μια πολύ δεμένη οικογένεια!"
"Αν κάνουμε ένα παιδί, θα σταματήσουν οι καυγάδες μας..."
"Μόνο εμείς σε αγαπάμε..."
"Σύντομα θα βρεθεί το φάρμακο για την αρρώστια του μπαμπά!"
"Αν μορφωθείς, θα πετύχεις στη ζωή σου!"
Φράσεις που ακούγονται συχνά σε συζητήσεις σχετικές με την οικογένεια, αλλά και στα πλαίσια μιας θεραπευτικής συνεδρίας.
Οι έννοια του μύθου είναι το σημείο συνάντησης της άμυνας και του φαντασιακού. Αποτελεί ένα εξηγητικό σχήμα το οποίο έχει υιοθετήσει η οικογένεια στην προσπάθειά της να κατανοήσει την πραγματικότητα, να μιλήσει για αυτή αλλά και να επέμβει πάνω σε αυτή με έναν ψυχικά "μαγικό" τρόπο.
Αποτελεί μια μετα-γλώσσα με την οποία η ίδια η οικογένεια μιλά για τον εαυτό της , καθοδηγεί τα μέλη της και ως τέτοιο σύστημα μεταβιβάζεται διαγενεακά(Τσαμπαρλή, 2010). Ο μύθος ενοποιεί και δίνει σύντονο νόημα στις παρελθούσες, τις παρούσες και τις μέλλουσες εμπειρίες των μελών της οικογένειας. Εμπειρίες οι οποίες έχουν ποικίλο περιεχόμενο καθώς μπορεί να έχουν βιολογικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, στενά διαπροσωπικό αλλά και οικογενειακό χαρακτήρα.
Το άτομο με την υιοθέτηση των μύθων συμμετέχει στο συλλογικό φαντασιακό της οικογένειας, βρίσκει μια βάση για την ανάπτυξη του , η οποία του παρέχει κριτήρια και "λογικές" λύσεις για διάφορες καταστάσεις. Υπό αυτή την έννοια για τη συστημική θεώρηση , ο μύθος ευνοεί την αυτοπραγμάτωση του ατόμου. Επιπλέον, λειτουργεί ως κανόνας διανομής των οικογενειακών ρόλων των μελών. Συνεπώς , μέσα από τους ρόλους συνδιαμορφώνει τις προσδοκίες την αντίληψη του ενός μέλους για το άλλο , αλλά και ταυτόχρονα της οικογενειακής εικόνας στο σύνολό της.
Η αμυντική λειτουργία του μύθου έγκειται στην ομοιοστατική ιδιότητά του, καθώς καταφέρνει να διατηρεί τη δομή των σχέσεων αλλά και το συναισθηματικό τους περιεχόμενο ,προστατεύοντάς το από την καταστροφή. Ο συστημικός θεωρητικός Ferreira(1963) προτείνει ότι ο μύθος είναι για την οικογένεια ό,τι είναι η άμυνα για το άτομο. Μέσα από τη λειτουργία της μυθοποίησης, η οικογένεια καταφέρνει να αναδιαμορφώνει τους μύθους της στην προσπάθειά της να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες.
Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεώρηση, ο μύθος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την οικογένεια , καθώς η τελευταία έχει την ιδιότητα ως μια μικρή ομάδα να δημιουργεί φαντασιώσεις και κοινές πεποιθήσεις στα μέλη της. Συνεπώς, οι οικογενειακοί μύθοι έχουν ένα λανθάνον περιεχόμενο , ένα ιδιαίτερο νόημα για τα μέλη , το οποίο προσπαθεί να προσεγγίσει ο θεραπευτής ,όπως στα όνειρα και τις παραπραξίες
Πότε η χρήση του μύθου γίνεται παθολογική;
Ένα από τα κριτήρια παθολογικής χρήσης του μύθου στα πλαίσια μιας οικογένειας είναι η χρήση πολλών μύθων ταυτόχρονα, η οποία δεν ανταποκρίνεται στην εξωτερική πραγματικότητα και παράλληλα δυσχεραίνει την αντίληψη της οικογένειας για αυτή ,αλλά και την ωρίμανση των μελών της. Η υιοθέτηση πολλών μύθων καθοδηγεί τη συμπεριφορά με έναν τρόπο ο οποίος τροφοδοτεί με αρκετό άγχος τα μέλη , με αποτέλεσμα το χαμηλό βαθμό ελέγχου της πραγματικότητας.
Το δεύτερο κριτήριο παθολογικής χρήσης του μύθου , είναι το πόσο συχνά μια οικογένεια χρησιμοποιεί τους μύθους ως αμυντικούς μηχανισμούς ακόμα και σε καταστάσεις κρίσης, αδυνατώντας να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα και ταυτόχρονα αδυνατώντας να επινοήσει άλλους τρόπους για να μιλήσει για την ίδια ως σύνολο ,αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των μελών της.
Έχει ιδιαίτερη θεραπευτική σημασία να δούμε τους μύθους που βρίσκονται στον πυρήνα συγκρότησης της οικογένειας , δηλαδή στο ζεύγος των γονέων οι οποίοι έχουν επιλέξει ο ένας τον άλλον υποκινούμενοι από ασυνείδητες επιθυμίες και φαντασιώσεις. Αναπόφευκτα, θα εμπλακούν και τα παιδιά με τους μύθους αυτούς κατά την ανάπτυξή τους εντός της οικογένειας.
Πώς κατηγοριοποιούνται οι μύθοι;
Yπάρχουν τρία είδη μύθων:
Οι μύθοι της απαλλαγής και της λύτρωσης, οι μύθοι της σωτηρίας και οι μύθοι της αρμονίας.
Οι μύθοι της σωτηρίας περιέχουν την πίστη ότι η οικογένεια θα προστατευτεί από το κακό οποιασδήποτε μορφής, μέσω της παρέμβασης μιας εξιδανικευμένης φιγούρας ή διαδικασίας η οποία μπορεί να είναι ο θεραπευτής , ο Θεός , ο γιατρός κ.ά.
Οι μύθοι της αρμονίας είναι πολύ κοινοί για την ελληνική οικογένεια. Βασίζονται στην πεποίθηση ότι τα μέλη της οικογένειας είναι πολύ δεμένα και η έκφραση της επιθετικότητας είναι κάτι που σπανίζει εντός της οικογένειας. Στην πραγματικότητα , η οικογένεια αρνείται την επιθετικότητά της και πολλές φορές την προβάλλει σε κάποιο αδύναμο μέλος, το οποίο ταυτίζεται με την προβολή μέσω του μηχανισμού της προβλητικής ταύτισης.
Τέλος, οι μύθοι της απαλλαγής και της λύτρωσης, αποτελούν μια κλασική περίπτωση σχάσης και προβολής. Η οικογένεια θεωρεί υπεύθυνο για τις κακοτυχίες της κάποιο μέλος της οικογένειας ή κάποιον εκτός αυτής, όπως για παράδειγμα κάποιο γείτονα, τον απόντα πατέρα, το άρρωστο παιδί κ.ά.
Pierre Legendre
" Αυτό το παιδί αν ήταν διαφορετικό , δε θα είχαμε τόσα προβλήματα με τον άντρα μου..."
"Είμαστε μια πολύ δεμένη οικογένεια!"
"Αν κάνουμε ένα παιδί, θα σταματήσουν οι καυγάδες μας..."
"Μόνο εμείς σε αγαπάμε..."
"Σύντομα θα βρεθεί το φάρμακο για την αρρώστια του μπαμπά!"
"Αν μορφωθείς, θα πετύχεις στη ζωή σου!"
Φράσεις που ακούγονται συχνά σε συζητήσεις σχετικές με την οικογένεια, αλλά και στα πλαίσια μιας θεραπευτικής συνεδρίας.
Οι έννοια του μύθου είναι το σημείο συνάντησης της άμυνας και του φαντασιακού. Αποτελεί ένα εξηγητικό σχήμα το οποίο έχει υιοθετήσει η οικογένεια στην προσπάθειά της να κατανοήσει την πραγματικότητα, να μιλήσει για αυτή αλλά και να επέμβει πάνω σε αυτή με έναν ψυχικά "μαγικό" τρόπο.
Αποτελεί μια μετα-γλώσσα με την οποία η ίδια η οικογένεια μιλά για τον εαυτό της , καθοδηγεί τα μέλη της και ως τέτοιο σύστημα μεταβιβάζεται διαγενεακά(Τσαμπαρλή, 2010). Ο μύθος ενοποιεί και δίνει σύντονο νόημα στις παρελθούσες, τις παρούσες και τις μέλλουσες εμπειρίες των μελών της οικογένειας. Εμπειρίες οι οποίες έχουν ποικίλο περιεχόμενο καθώς μπορεί να έχουν βιολογικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, στενά διαπροσωπικό αλλά και οικογενειακό χαρακτήρα.
Το άτομο με την υιοθέτηση των μύθων συμμετέχει στο συλλογικό φαντασιακό της οικογένειας, βρίσκει μια βάση για την ανάπτυξη του , η οποία του παρέχει κριτήρια και "λογικές" λύσεις για διάφορες καταστάσεις. Υπό αυτή την έννοια για τη συστημική θεώρηση , ο μύθος ευνοεί την αυτοπραγμάτωση του ατόμου. Επιπλέον, λειτουργεί ως κανόνας διανομής των οικογενειακών ρόλων των μελών. Συνεπώς , μέσα από τους ρόλους συνδιαμορφώνει τις προσδοκίες την αντίληψη του ενός μέλους για το άλλο , αλλά και ταυτόχρονα της οικογενειακής εικόνας στο σύνολό της.
Η αμυντική λειτουργία του μύθου έγκειται στην ομοιοστατική ιδιότητά του, καθώς καταφέρνει να διατηρεί τη δομή των σχέσεων αλλά και το συναισθηματικό τους περιεχόμενο ,προστατεύοντάς το από την καταστροφή. Ο συστημικός θεωρητικός Ferreira(1963) προτείνει ότι ο μύθος είναι για την οικογένεια ό,τι είναι η άμυνα για το άτομο. Μέσα από τη λειτουργία της μυθοποίησης, η οικογένεια καταφέρνει να αναδιαμορφώνει τους μύθους της στην προσπάθειά της να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες.
Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεώρηση, ο μύθος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την οικογένεια , καθώς η τελευταία έχει την ιδιότητα ως μια μικρή ομάδα να δημιουργεί φαντασιώσεις και κοινές πεποιθήσεις στα μέλη της. Συνεπώς, οι οικογενειακοί μύθοι έχουν ένα λανθάνον περιεχόμενο , ένα ιδιαίτερο νόημα για τα μέλη , το οποίο προσπαθεί να προσεγγίσει ο θεραπευτής ,όπως στα όνειρα και τις παραπραξίες
Πότε η χρήση του μύθου γίνεται παθολογική;
Ένα από τα κριτήρια παθολογικής χρήσης του μύθου στα πλαίσια μιας οικογένειας είναι η χρήση πολλών μύθων ταυτόχρονα, η οποία δεν ανταποκρίνεται στην εξωτερική πραγματικότητα και παράλληλα δυσχεραίνει την αντίληψη της οικογένειας για αυτή ,αλλά και την ωρίμανση των μελών της. Η υιοθέτηση πολλών μύθων καθοδηγεί τη συμπεριφορά με έναν τρόπο ο οποίος τροφοδοτεί με αρκετό άγχος τα μέλη , με αποτέλεσμα το χαμηλό βαθμό ελέγχου της πραγματικότητας.
Το δεύτερο κριτήριο παθολογικής χρήσης του μύθου , είναι το πόσο συχνά μια οικογένεια χρησιμοποιεί τους μύθους ως αμυντικούς μηχανισμούς ακόμα και σε καταστάσεις κρίσης, αδυνατώντας να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα και ταυτόχρονα αδυνατώντας να επινοήσει άλλους τρόπους για να μιλήσει για την ίδια ως σύνολο ,αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των μελών της.
Έχει ιδιαίτερη θεραπευτική σημασία να δούμε τους μύθους που βρίσκονται στον πυρήνα συγκρότησης της οικογένειας , δηλαδή στο ζεύγος των γονέων οι οποίοι έχουν επιλέξει ο ένας τον άλλον υποκινούμενοι από ασυνείδητες επιθυμίες και φαντασιώσεις. Αναπόφευκτα, θα εμπλακούν και τα παιδιά με τους μύθους αυτούς κατά την ανάπτυξή τους εντός της οικογένειας.
Πώς κατηγοριοποιούνται οι μύθοι;
Yπάρχουν τρία είδη μύθων:
Οι μύθοι της απαλλαγής και της λύτρωσης, οι μύθοι της σωτηρίας και οι μύθοι της αρμονίας.
Οι μύθοι της σωτηρίας περιέχουν την πίστη ότι η οικογένεια θα προστατευτεί από το κακό οποιασδήποτε μορφής, μέσω της παρέμβασης μιας εξιδανικευμένης φιγούρας ή διαδικασίας η οποία μπορεί να είναι ο θεραπευτής , ο Θεός , ο γιατρός κ.ά.
Οι μύθοι της αρμονίας είναι πολύ κοινοί για την ελληνική οικογένεια. Βασίζονται στην πεποίθηση ότι τα μέλη της οικογένειας είναι πολύ δεμένα και η έκφραση της επιθετικότητας είναι κάτι που σπανίζει εντός της οικογένειας. Στην πραγματικότητα , η οικογένεια αρνείται την επιθετικότητά της και πολλές φορές την προβάλλει σε κάποιο αδύναμο μέλος, το οποίο ταυτίζεται με την προβολή μέσω του μηχανισμού της προβλητικής ταύτισης.
Τέλος, οι μύθοι της απαλλαγής και της λύτρωσης, αποτελούν μια κλασική περίπτωση σχάσης και προβολής. Η οικογένεια θεωρεί υπεύθυνο για τις κακοτυχίες της κάποιο μέλος της οικογένειας ή κάποιον εκτός αυτής, όπως για παράδειγμα κάποιο γείτονα, τον απόντα πατέρα, το άρρωστο παιδί κ.ά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου